Σαν ένα σύμβολο της δύναμης των ιδανικών και της διαμαρτυρίας για τη διαφθορά της εξουσίας, σαν ένα ηχηρό μελωδικό μήνυμα για όσους απειλούν τα ιερά και τα όσια, μια από τις δημοφιλέστερες όπερες του Τζουζέπε Βέρντι, ο «Ναμπούκο», επιστρέφει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού (Πεζόδρομος Διονυσίου Αρεοπαγίτου -  Ακρόπολη), από την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ). Η εμβληματική αυτή όπερα, η οποία ανέδειξε το ταλέντο του Βέρντι, θέτοντας τέλος σε μια σειρά από αποτυχίες και σε μια περίοδο μεγάλης θλίψης στην προσωπική του ζωή, παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία ενός από τους δυναμικά ανερχόμενους Ιταλούς σκηνοθέτες της όπερας, του Λέο Μουσκάτο, και μουσική διεύθυνση Φιλίπ Ογκέν, στις 1, 3, 6 και 8 Ιουνίου, στις 9 το βράδυ. DIMITRIS SAKALAKIS Ο «Ναμπούκο» είναι, κυρίως, γνωστός για το περίφημο χορωδιακό των Εβραίων σκλάβων, το οποίο επέχει θέση εθνικού ύμνου για τους Ιταλούς, καθώς εξέφρασε το συλλογικό αίσθημα ενάντια στον αυστριακό κατακτητή. Εκτός από αυτό το πασίγνωστο χορωδιακό, η όπερα περιλαμβάνει απαιτητικούς - μουσικά και ερμηνευτικά - ρόλους. Σε μια δύσκολη στιγμή της ζωής του Ο Βέρντι συνέθεσε αυτό το έργο - σταθμό στην ιστορία της όπερας, σε ηλικία 28 ετών, όταν περνούσε μία κρίση απαισιοδοξίας, μετά την αποτυχία της δεύτερης όπεράς του, «Un giorno di regno» («Μια μέρα βασιλιάς»), και τον χαμό της πρώτης του γυναίκας και των δύο γιων του, και είχε αποφασίσει  να εγκαταλείψει τη σύνθεση και να αλλάξει δουλειά. Ο ιμπρεσάριος της Σκάλας του Μιλάνου, Μπαρτολομέο Μερέλι, τον εμπόδισε, του έδωσε το λιμπρέτο, και χρειάστηκαν πέντε μήνες για να τον πείσει να καθίσει και πάλι στο πιάνο και άλλοι επτά για να τελειώσει την όπερα. DIMITRIS SAKALAKIS Έτσι, λοιπόν, η τρίτη από τις 29 συνολικά όπερες του, ο «Ναμπούκο» (σύντμηση του «Ναβουχοδονόσορας»), μία όπερα σε 4 πράξεις, γράφτηκε πάνω στο λιμπρέτο του εκκεντρικού Τεμίστοκλε Σολέρα και αποτελεί ένα σχόλιο για την εξουσία. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη «Σκάλα του Μιλάνου», το 1842, με τον τίτλο «Ναβουχοδονόσορας», και σημείωσε τεράστια επιτυχία, που συνεχίζεται ακόμα και σήμερα, αφού παραμένει σταθερά στο ρεπερτόριο όλων των μεγάλων λυρικών θεάτρων του κόσμου. Ο οριστικός τίτλος «Ναμπούκο», με τον οποίο είναι σήμερα γνωστό το έργο, δόθηκε για πρώτη φορά και καθιερώθηκε από τότε, σε μία παράσταση στην Κέρκυρα, το 1844. «Είναι η όπερα, με την οποία αρχίζει η καλλιτεχνική μου καριέρα. Και παρόλο που αντιμετώπισα πολλές δυσκολίες μαζί του, είναι σίγουρο ότι ο “Ναμπούκο” γεννήθηκε με τυχερό άστρο» είχε πει ο Τζουζέπε Βέρντι. DIMITRIS SAKALAKIS Διαχρονικός ανεπίσημος ύμνος εθνικής συνείδησης Με πεδίο δράσης την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ από τον βασιλιά της Βαβυλώνας, Ναβουχοδονόσορα, την εκδίωξη των Εβραίων από τον τόπο τους και την καταστροφή του Ναού του Σολομώντα, το βιβλικό αυτό δράμα εκτυλίσσεται στην Ιερουσαλήμ, στους Κρεμαστούς Κήπους της Βαβυλώνας και τα ανάκτορά της και στις όχθες του ποταμού Ευφράτη. Το γνωστότερο κομμάτι του «Ναμπούκο» είναι το χορωδιακό «Va, pensiero» («Πέτα σκέψη»), ο θρήνος των Εβραίων σκλάβων για τη «όμορφη και χαμένη πατρίδα» τους στην τρίτη πράξη, το οποίο  απέκτησε ρίζες στη λαϊκή κουλτούρα και μια δική του ανεξάρτητη ύπαρξη. Έγινε σύμβολο της δύναμης των ιδανικών και ανεπίσημος ύμνος του Risorgimento, του κινήματος για την ενοποίηση της Ιταλίας, τον 19ο αιώνα, ενώ το όνομα του Βέρντι έγινε προτροπή απελευθέρωσης. Ενωμένη πια από το 1861, η Ιταλία αποχαιρέτησε τον αγαπημένο της εθνικό συνθέτη, το 1901, με αυτό το χορωδιακό. Ο μαέστρος Αρτούρο Τοσκανίνι έκανε το «Va Pensiero» αντιφασιστικό ύμνο στη δεκαετία του ’30 και το διηύθυνε το 1946, την πρώτη μέρα που ξαναλειτούργησε η  Σκάλα του Μιλάνου, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 2011, το «Va Pensiero» έγινε αιτία να συγκινηθεί ο υπουργός οικονομικών της Ιταλίας, Τζούλιο Τρεμόντι, που, λίγο καιρό πριν, είχε δηλώσει: «δεν μπορείς να χορτάσεις με πολιτισμό», και να ακυρώσει τις περικοπές που είχε εξαγγείλει. DIMITRIS SAKALAKIS Ταυτότητα παράστασης Μουσική διεύθυνση: Φιλίπ Ογκέν, σκηνοθεσία: Λέο Μουσκάτο, σκηνικά: Τιτσιάνο Σάντι, κοστούμια: Σίλβια Αϊμονίνο, βίντεο: Λούκα Ατίλι, φωτισμοί: Αλεσάντρο Βεράτσι, διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Ερμηνεία: Ναμπούκο: Δημήτρης Πλατανιάς, Ισμαέλε: Δημήτρης Φλεμοτόμος, Ζαχαρίας: Ρικάρντο Τζανελάτο, Αμπιγκαΐλε: Σάε - Κιουνγκ Ριμ, Φενένα: Έλενα Κασσιάν, Αρχιερέας του Βάαλ: Δημήτρης Κασιούμης, Αμπντάλο: Γιάννης Καλύβας, Άννα: Βαρβάρα Μπιζά. Με την Ορχήστρα, τη Χορωδία και μονωδούς της ΕΛΣ. Πληροφορίες Ωδείο Ηρώδου Αττικού: Πεζόδρομος Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Ακρόπολη - Αθήνα, τηλ.: 210 3241807. Η παράσταση παρουσιάζεται με ελληνικούς υπέρτιτλους. Τιμές εισιτηρίων: 15  έως 100 ευρώ. Πώληση εισιτηρίων: ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ (καθημερινά: 09.00 - 21.00), κεντρικά εκδοτήρια Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου: Πανεπιστημίου 39 - εντός στοάς Πεσμαζόγλου, τηλεφωνικά: 210 3272000, ηλεκτρονικά: greekfestival.gr, viva.gr και nationalopera.gr. [email protected]