Ο Γιαμαμότο, ο Κοναδύλης και η κουκλίτσα-δώροΚύριε διευθυντάΜε αφορμή το δημοσιευθέν στην «Κ» της 15.6.2019 κείμενο αναφερόμενο στα 120 χρόνια διπλωματικών σχέσεων Ελλάδος - Ιαπωνίας, μεταφέρω στην «Κ» την «είδηση» που ανεύρον στην αθηναϊκή εφημερίδα «Παλιγγενεσία» της 28.3.1873 κατά την οποίαν: «Εν Αθήναις αφίκετο εκ Παρισίων ερχόμενος διά της Ιταλίας, ο G. Foukoutsi πρώτος γραμματεύς της εις Ευρώπην αποσταλείσης μεγάλης ιαπωνικής πρεσβείας. Ο Ιάπων ούτος κατοικήσας εν τω ξενοδοχείω της Αγγλίας και παρ’ ετέρου συνοδευόμενος συμπατριώτη του, είναι ο πρώτος εκ της Ιαπωνίας επισκεπτόμενος την Ελλάδα» («ΑΙΩΝ»). Μια άλλη αξιομνημόνευτη επίσκεψη Ιάπωνος, ανεύρον εις την αθηναϊκή εφημερίδα «Η Πρόοδος» της 19.9.1926, κατά την οποίαν: «Ο αρχηγός της ιαπωνικής μοίρας ναύαρχος κ. Γιαμαμότο εδώρησεν εις τον κ. Κονδύλη μίαν χαριτωμένην κουκλίτσα». Ο ναύαρχος Ισορόκου Γιαμαμότο (1884-1943), που προσέφερε «χαριτωμένη κουκλίτσα» στον τότε πρωθυπουργό Γ. Κονδύλη (1879 - 31.1.1936), είναι ο Γιαπωνέζος αξιωματούχος, ο οποίος εσχεδίασε και εξετέλεσε την αιφνιδιαστική αεροναυτική επίθεση της χώρας του κατά της αμερικανικής βάσης του Περλ Χάρμπορ, στη Χαβάη, στις 7.12.1941. Ετσι έμεινε στην Ιστορία ως «ο άνθρωπος που απείλησε την Αμερική». Αντωνης Ν. Βενετης, Μοναστηράκι Δωρίδος Από το αλφαβητάρι μιας πάμπτωχης Ελλάδας έως την ψηφιακό αναλφαβητισμό  και το ευ ζην Κύριε διευθυντάΗ χώρα μας, ως οργανωμένη κοινωνία, συχνά κλήθηκε και ανταποκρίθηκε, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία, σε μακροχρόνιες δυσβάστακτες απαιτήσεις, όπως τα επίχειρα της συμμετοχής της σε αποτυχημένες πολεμικές επιχειρήσεις, η υποδοχή μεγάλου πλήθους προσφύγων, οι κατά καιρούς χρεοκοπίες του κράτους και η πρόσφατη οικονομική κρίση με τα «μνημόνια» και τη μετανάστευση στο εξωτερικό υψηλής κατάρτισης επιστημονικού δυναμικού της. Σημαντικότατη μεταξύ αυτών, χωρίς να έχει αποτελέσει, διαχρονικά «πρώτο θέμα», ήταν και, τελικά, παραμένει το επίπεδο εκπαίδευσης των κατοίκων της, ώστε, αυτοί, ανάλογα με την εποχή και τις προσφερόμενες δυνατότητες, τουλάχιστον να μπορούν να απολαμβάνουν στην καθημερινότητά τους κάτι περισσότερο από το απλό «ζην». Σύμφωνα με την ελληνική απογραφή πληθυσμού για το 1920, για τους πλέον των 15 ετών τα ποσοστά «αγραμμάτων» ήταν για τη χώρα μας 36% για τους άρρενες και 73% για τις θήλεις, (το 1879 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 69% άρρενες και 93% θήλεις και σε 17 δήμους, με πληθυσμό από 550 έως 3.030 θήλεις, να μην έχει καταγραφεί ούτε μία εγγράμματη). Μια γενική εικόνα, ανεξάρτητα από τις αιτίες, αδιανόητη για τα σημερινά δεδομένα, εύκολα χαρακτηριζόμενη «μεσαιωνική». Αντίστοιχα, για μία σειρά από χώρες, όπως το Βέλγιο, η Γαλλία και η Τσεχοσλοβακία, τα ποσοστά ήταν 6 ή 7% για τους άρρενες και 8 ή 9% για τις θήλεις. Η Φινλανδία καλύτερη, με 1% και για τα δύο φύλα. Πιο κοντά στις ελληνικές επιδόσεις η Ισπανία (34% (άρρενες) και 51% (θήλεις) και η Πορτογαλία (56% άρρενες και 73% θήλεις). Εκτοτε, με την υποχρεωτική εκπαίδευση από το 1926 και με τη δραστική συνδρομή του χρόνου, στη χώρα μας τα ποσοστά κατέγραψαν ραγδαία πτώση και θεαματική σύγκλιση για τα δύο φύλα (ενδεικτικά: 11% άρρενες και 35% θήλεις το 1951, 6% άρρενες και 23% θήλεις το 1981) για να είναι το 2011 (2% άρρενες, 3% θήλεις) πολύ κοντά, αν όχι καλύτερα από εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Και ενώ ολοκληρώνεται η έξοδος από τον «Μεσαίωνα», την τελευταία δεκαετία προέκυψε ο νέος «Γολγοθάς», η ικανότητα χρήσης του Διαδικτύου. Πέρα από τις όποιες επιφυλάξεις για την εκτεταμένη χρήση του (επιπτώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών, διάσπαση της συγκέντρωσης κ.ά.), η μη χρήση του Διαδικτύου θα μπορούσε να θεωρηθεί δείκτης «ψηφιακού αναλφαβητισμού», όπως από το 1879 η άγνοια γραφής και ανάγνωσης καταγράφεται στη χώρα μας ως δείκτης αναλφαβητισμού. Το περιορισμένου πλέον ενδιαφέροντος για τη χώρα μας «Δεν γνωρίζω ανάγνωση και γραφή» υποκαθίσταται από το «Ποτέ δεν χρησιμοποίησα το Διαδίκτυο» που πρακτικά ταυτίζεται με το «Δεν γνωρίζω τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή». Το 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για την Ευρωπαϊκή Ενωση και για τις ηλικίες από 16 έως 74 ετών, «Ποτέ δεν χρησιμοποίησα το Διαδίκτυο» δήλωσε το 25% των Ελλήνων, το 27% των Βουλγάρων, το 23% των Πορτογάλων και το 21% των Κροατών και των Ρουμάνων, άπαντες νότιοι. Οι πιο «μορφωμένοι»; Οι βόρειοι Δανοί, Λουξεμβούργιοι, Σουηδοί, Βρετανοί, Φινλανδοί και Ολλανδοί, με ποσοστά από 2% έως 4%. Λανθάνον το ερώτημα, αν μπορούν να αποδοθούν στη γεωγραφία οι σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των διαφόρων επιδόσεων. Προφανώς πριν από 100 χρόνια οι συμπατριώτες μας, αν και σε σημαντικό ποσοστό αναλφάβητοι, επιβίωναν στο χωράφι και στο σπίτι, ενώ και οι σημερινοί «ψηφιακοί αναλφάβητοι» δεν χάνονται. Το ζήτημα είναι αν πράγματι ο «ψηφιακός αναλφαβητισμός» αποτελεί τροχοπέδη στο σημερινό «ευ ζην» της καθημερινότητας (επικοινωνία, αναζήτηση πληροφοριών κ. ά.), πολύ περισσότερο που η διοίκηση έχει επιβάλει τη χρήση του Διαδικτύου (κωδικοί Taxis κ.ά.). Ως κοινωνία, μπορούμε να ανταποκριθούμε στη νέα πρόκληση, τον περιορισμό του «ψηφιακού χάσματος» ανάμεσα σε πληθυσμιακές ομάδες; Ιδιαίτερα στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας μπορεί να προσφερθεί η υποστήριξη για πρόσβαση και εξοικείωση με το Διαδίκτυο ή ο χρόνος, με την αποσβεστική ικανότητά του, θα αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο; Δημ. Χατζηδακης, Δρ Χημικός Μηχανικός, Αθήνα  Καλέ παππού, μπορώ ν’ αγγίξω τα αρχαία; Κύριε διευθυντάΣτο αρχαίο λιμανάκι των Κεγχρεών Κορινθίας, 15 Ιουλίου 11 π.μ., παραθεριστές πάσης ηλικίας απολαμβάνουν το μπάνιο τους. Η θάλασσα του Σαρωνικού ζεστή, καθαρή, αρυτίδωτη. Φεύγοντας από τον χώρο των λουομένων, συνηθίζω να κάνω μια διέλευση από τα θαλασσόβρεχτα αρχαία «χαλάσματα» και να ταξιδεύω νοερά στις τεκμηριωμένες πληροφορίες της μακραίωνης ιστορίας αυτού του χώρου. Καθώς πλησιάζω, ακούω πίσω μου μια παιδική φωνή να λέει: «Σε ευχαριστώ, παππού, που με έφερες εδώ». Τους αφήνω να με προσπεράσουν. Οταν επλησίασαν στα... χαλάσματα, το παιδάκι ρώτησε: «Παππού, μπορώ ν΄αγγίξω τα αρχαία;». «Ναι, Αλέξανδρε, μπορείς, κοτρώνες είναι», κι ο Αλέξαντρος έβγαλε όλο το μύρο της αθώας ψυχής του, με λόγο που ούτε σοφοί, ούτε επιστήμονες, ούτε ειδικοί θα μπορούσαν με τόση απλότητα, με τόση πειθώ και τελικά με τόση σοφία να διατυπώσουν: «Παππού, νιώθω μεγάλη χαρά όταν ακουμπάω κάτι αρχαίο!». Εσκυψε και με τα χεράκια του έπιανε τις «κοτρώνες» και έναν μικρό κίονα, που ήταν πεσμένος στο χώμα! Ενιωσα να με διαπερνά ένα ρίγος. Το αείζωο ελληνικό πνεύμα, η βαριά κληρονομιά δυόμισι χιλιάδων χρόνων, οι αξίες που κατέκτησε η ανθρωπότητα διαχρονικά, εκφράστηκαν από ένα παιδάκι έξι χρόνων, τον Αλέξανδρο! Υστερα από αυτά που είδαν τα μάτια μου και άκουσαν τ’ αυτιά μου, δεν μπόρεσα να αντισταθώ στη θαυμαστική και δημιουργική περιέργεια για τον Αλέξανδρο. Το παιδί έχει γονείς του μόχθου, χωρίς τίτλους σπουδών. Πηγαίνει σε δημόσιο νηπιαγωγείο, στο Αιγάλεω. Ο καλός παππούς του μένει στο Περιστέρι. Εφυγα ανάλαφρος και αισιόδοξος. Υπάρχει ακόμα ελπίδα. Υπάρχουν ακόμα κάποιοι Αλέξανδροι που χαίρονται να πιάνουν τα αρχαία στα χέρια τους!.. Μιχαλης Ιω. Μιχαλακοπουλος, Εξαμίλια Κορινθίας Ο Οιδίπους, το βάρος της μοίρας και εμείς Κύριε διευθυντάΕίναι οπωσδήποτε θεμιτή η επιλογή του αρθρογράφου σας κ. Δημήτρη Π. Σωτηρόπουλου (Οιδίπους, η αμεριμνησία της εξουσίας, «Η Καθημερινή», Κυριακή 21.7.2019) να βασίσει την ανάλυσή του της τραγωδίας «Οιδίπους τύραννος» στο βάρος της μοίρας, αντί για τη σχέση του ήρωα με την Ιοκάστη όπως έχουν κάνει άλλοι. Τα προβλήματα όμως έτσι δεν σταματούν να πολλαπλασιάζονται αντί να μειώνονται, ούτε οι θεατές έστω να αποκτούν ματιά περισσότερο κοφτερή από πριν. Αν όντως του Τειρεσία το προτέρημα είναι η γνώση, η αλήθεια, και μάλιστα περί του παρελθόντος και του μέλλοντος, τότε γιατί δεν συνεκτιμάται από αυτόν και η πληροφορία για την αρχική ενοχή και του ίδιου του πατέρα, του Λάιου δηλαδή, συνυπολογίζοντας έτσι και την απαρχή της μήνης του Μαντείου, κάτι που εύλογα θα λειτουργούσε ως ελαφρυντικό ίσως για τον «φονιά» Οιδίποδα; Και πού ήταν ο Τειρεσίας, όπως ο Οιδίποδας ο ίδιος τον προκαλεί να απαντήσει, όταν ο λοιμός επλάκωνε τη Θήβα και κάποιος με γνώση (ή μήπως και με κάτι άλλο;) έπρεπε να λύσει το αίνιγμα; Θα νομίζουμε ότι έχουμε τελειώσει με την κλασική αυτή τραγωδία ακριβώς εκεί όπου αρχίζουν να διαφαίνονται τα πραγματικά ερωτήματα που αυτή μας θέτει. Αυτό και το μεγαλείο της.  Μπορούμε με σιγουριά πάντως να δεχθούμε ότι ο Σοφοκλής δεν την έγραψε για να ξαναθέσει τα ίδια ερωτήματα όπως στην «Αντιγόνη» του χρόνια πριν, αλλάζοντας απλώς τους ρόλους. Ο Οιδίπους δεν είναι ένας άλλος Κρέων, προκειμένου να του αξίζει να τιμωρηθεί για την επηρμένη του άγνοια – ούτε η Ιοκάστη μια άλλη Ευρυδίκη, για να αυτοκτονήσει απεγνωσμένη και θρηνώντας, είναι αντίθετα η πρώτη γυναίκα στη σκηνή που παίρνει το μυστικό στον τάφο της. Ενας νεαρός ακόμη Φρόιντ φαίνεται το πρόσεξε αυτό εγκαίρως όσο και επιτυχώς. Λεωνιδας Μπουριτσας Οι μαθητές Τσοτυλίου, ο Σπ. Μελάς, οι Νεότουρκοι Κύριε διευθυντάΒρέθηκα μπροστά σε πανηγύρι, γράφει τέτοιον καιρό πριν από 111 χρόνια, ο Σπύρος Μελάς, για τις πρώτες εντυπώσεις του από τη Θεσσαλονίκη, ως απεσταλμένος της «Πατρίδος» του Σίμου, για να καλύψει το Κίνημα των Νεότουρκων (10/23-7-1908). Αυτό που είχε δει (εκτός από μια αμφιθεατρική Θεσσαλονίκη σαν ζωγραφιά, με εξέχοντα σημεία ένα δάσος από τους μιναρέδες που υψώνονταν πάνω από τις αρχαίες βυζαντινές εκκλησίες και τα κάστρα προς τα οποία στριμώχνονταν τα σπίτια των Τούρκων, σαν να ντρέπονταν που κατέκτησαν μια τέτοια πόλη), ήταν ένα πολύχρωμο πλήθος που έκαμνε διαδηλώσεις και εξέφραζε τη χαρά του με σημαίες διάφορες –ανάμεσά τους και ελληνική– για το Σύνταγμα και τις ελευθερίες  που υπόσχονταν οι εθνικιστές αξιωματικοί.  Ηταν τόσο καταπιεσμένος και τόσο διψασμένος για ελευθερία ο λαός της Θεσσαλονίκης, που πρόθυμα έδωσε πίστη  στα λόγια  των επαναστατών. Αλλά το δόλωμα του Συντάγματος, της ισότητας και της ελευθερίας είχε «πιάσει» παντού. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που εντοπίζεται στο ακόλουθο κείμενο:     «Ε ν θ υ μ ο ύ.  (Μια ενθύμηση από τη σκλαβωμένη στους Τούρκους αλλά ελεύθερη στις ψυχές Μακεδονία.) Ηταν συμμαθητές στο ιστορικό Γυμνάσιο Τσοτυλίου, αμέσως μετά το 1908, όταν έγινε το Κίνημα των Νεότουρκων στη Θεσσαλονίκη. Είχαν στα χέρια τους το βιβλίο «Γραμματική της Οθωμανικής Γλώσσης», που η διδασκαλία της ήταν υποχρεωτική στην τουρκική επικράτεια. Οι κανόνες και τα παραδείγματα της γραμματικής ήταν γραμμένα με τις γραμμούλες και τις τελίτσες της αραβικής. Η εκμάθηση θα ήταν ένα αληθινό βουνό για τα Ελληνόπουλα… Ολες οι ενδείξεις της έκδοσης ήταν στα ελληνικά: Το πόνημα ήταν του Ι. Χλωρού, διευθυντού του Πατριαρχικού Οθωμανικού Γραφείου και καθηγητού της Οθωμανικής εν τη Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. Η έκδοση: Εν Κωνσταντινουπόλει, 1900, εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου. Μια σφραγίδα στα γαλλικά πληροφορεί ότι το βιβλίο είχε αγοραστεί απ’ το βιβλιοπωλείο του Ν. Γ. Βικοπούλου στη Θεσσαλονίκη. Είναι η εποχή της απάτης-πλάνης περί φιλελευθερισμού, ισονομίας και  δημοκρατικών δικαιωμάτων. Πίσω κρύβονταν οι  εθνικιστικοί στόχοι του Νεοτουρκικού Κομιτάτου. Οι συμμαθητές απαθανατίζουν το όνομά του ο καθένας στην εσωτερική όψη του εξωφύλλου, αλλά και αποτυπώνουν την πλάνη τους ότι το «Σύνταγμα» σήμαινε ελευθερία. Διαιωνίζουν συγχρόνως και τον δικό τους πατριωτικό ενθουσιασμό: Διαβάζεις με συγκίνηση τις εγγραφές – κάποιες και λίγο ή και πολύ, ίσως, ανορθόγραφες: «Ζήτωσαν οι εργασθέντες υπέρ του Ελληνικού Κομιτάτου», γράφει ο Μάρκος Δ. Μυρωνίου, ο «εκ Κλεισούρας της Ελληνικωτάτης Μακεδονίας». «Γεια σου, φίλε μου Μιχαήλ», προσθέτει ο Δημήτριος Θωμαΐδης, προς τον κτήτορα του βιβλίου, που ανταποδίδει: «Ενθυμού τον φίλον σου Μιχ. Γερασίμου Δώσσα». Γράφει επίσης και «Ο φίλος του κτήτορος Κωνσταντίνος Χρ.  Κωνσταντινίδης, εκ Βογατσικού της ελευθέρας Μακεδονίας, εκ του συντάγματος», ενώ «την υπογραφήν μου θέτω» και «ο φίλος σου Κωνσταντίνος Τζιμόπουλος, εκ Μαλγάρων της Θράκης». Αλλά και ο εκ Κλεισούρας Μυρωνίου, σε άλλη εγγραφή, σημειώνει… «της ελευθέρας υπό του Συντάγματος Μακεδονίας» και διαδηλώνει: «Ζήτωσαν οι αντάρται. Ζήτω ο καπετ. Τσιάρας εκ (σβησμένο) της Μακεδονίας».Των Νεότουρκων η ελευθερία ήταν πλανερή. Των μαθητών του Γυμνασίου Τσοτυλίου ο πατριωτισμός ήταν γνήσιος. Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας, Θεσσαλονίκη Ο Παλαμάς, η Ραχήλ και περί διεθνισμού Κύριε διευθυντάΣτην «Καθημερινή» της 14-6-2019 δημοσιεύθηκε επιστολή του κ. Γ. Βαρελά, οικονομολόγου, αναφερόμενη στα γράμματα του Παλαμά προς τη Ραχήλ. Τρεις από τις πολυάριθμες επιστολές του Παλαμά προς τη Ραχήλ έχουν γραφεί από την Αιδηψό, από το ξενοδοχείο «ΗΡΑΚΛΕΙΟ» όπου και παραθέριζε το 1928. Ο εκλεκτός επιστολογράφος σας αναφέρει ότι ο Κ. Παλαμάς –κατά τη Ραχήλ– ήταν διεθνιστής και πολύθεος. Δεν θα συμφωνήσω ως προς το πρώτο. Η διανόηση της Αριστεράς τον διεκδικούσε τον Κ. Παλαμά. Ο Νίκος Ζαχαριάδης έγραψε μονογραφία προσπαθώντας να τον διεκδικήσει, ως διεθνιστή και «κατά των πατρίδων», όμως ο Κ. Παλαμάς είναι ελληνολάτρης και πατριδολάτρης. Στον «Δωδεκάλογο του Γύφτου» ψάλλει τη φυγή των Ελλήνων λογίων από το Βυζάντιο προς τη Δύση: «Οπου πάμε –λένε οι λόγιοι– θα βρούμε πατρίδα και στην πατρίδα το δικό μας φως θα χύσουμε όπου θάμπωμα και βράδιασμα στη Φύση»! Το φως το ελληνικό, την παιδεία της ελληνικής πατρίδας μετέφεραν οι λόγιοι στη Δύση. Οταν ξέσπασε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του ζήτησαν να κάνει μια δήλωση και είπε: «Δεν έχω λόγο να σας πω άλλον κανέναν. Μεθύστε με το αθάνατο κρασί του ’21»! Η Επανάσταση του 1821 ήταν εθνικοαπελευθερωτική και απέβλεπε στη δημιουργία του ελληνικού κράτους. Η υψιπετής, μεγαλειώδης και επική μούσα του ψάλλει για την ελληνική πατρίδα και τις εθνικές συμφορές. «Δεν χάνομαι στα τάρταρα μονάχα ξαποσταίνω, στη ζωή ξαναφαίνομαι και λαούς ανασταίνω». Ενας κλασικός Ελληνας όπως ο Παλαμάς με κλασική παιδεία είναι πολίτης οικουμενικός γιατί τα ιδεώδη του ελληνισμού –των οποίων ήταν φορέας– είναι ιδανικά παγκόσμια, οικουμενικά. «Για να γίνεις άνθρωπος πρέπει πρώτα να γίνεις Ελληνας» έγραψε ο πολύς Βιλαμόβιτς. Ανθρωπος πλήρης, ολοκληρωμένος, γίνεται όποιος μεταλάβει από την Αγία μετάληψη της ελληνικής κλασικής παιδείας. Αυτός ο άνθρωπος είναι οικουμενικός, είναι πολίτης του κόσμου όλης της Γης γιατί είναι φορέας οικουμενικών αξιών και ιδανικών. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι το αληθινό περιεχόμενο της δήλωσης του μεγάλου μας ποιητή. Γ. Σταραντζης, Δικηγόρος στον Α. Πάγο και στο ΣτΕ, πρ. επιστημονικός συνεργάτης «Αρχείου Νομολογίας» Νομικός συγγραφέας Νικ. Καζαντζάκης, ο (μη) αφορισμός Κύριε διευθυντάΤο 1954 άρχισε ένας πρωτόγνωρος, πνευματικός μακαρθισμός εναντίον του μεγάλου συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη, που για μισό αιώνα τίμησε και εξύψωσε την Ελλάδα και χαλύβδωσε την παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Πάπας της Ρώμης απαγόρευσε την κυκλοφορία του «Τελευταίου πειρασμού». Ο Καζαντζάκης έστειλε τηλεγράφημα στο Βατικανό με μια φράση στα λατινικά του χριστιανικού αναλογιστή Τεντουλιάν: «Ad tuum, Domine, tribunal appelo: «Υποβάλλω την έκκλησή μου στη δική σου δικαστική κρίση, Κύριε»! Τον ίδιο χρόνο ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής αποδοκιμάζει με αηδία τις «βλασφημίες» του μαέστρου της λογοτεχνίας κατά του Θεανθρώπου και ζητεί να μην επιτραπεί η μετάφραση των βιβλίων στα Ελληνικά. Οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας «Εστία» εκφράζουν την αγανάκτησή τους και την προτίμησή τους στον Μακαρθισμό, παρά στα «βρομόλογα του ανήθικου Καζαντζάκη». Ο Μητροπολίτης Χίου κάνει αίτηση στην Ιερά Σύνοδο απαιτώντας τον αφορισμό του άθεου και την ποινική καταδίκη του από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων επίσης καταδικάζει τα βιβλία του βλάσφημου. Η Ιερά Σύνοδος καταράστηκε με μίσος και αφόρισε τον Καζαντζάκη. Μα για να γίνει έγκυρος ο αφορισμός του χρειαζόταν τη συγκατάθεση του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως. Η ανωτάτη εξουσία της Ορθοδοξίας έκανε αίτηση στον Πατριάρχη Αθηναγόρα της Κωνσταντινούπολης και ζήτησε να αφοριστεί επίσημα ο «γιος του Σατανά». Συνάμα ζήτησε επιμόνως την απαγόρευση των αισχρών έργων του και την ποινική τιμωρία του από τον Αρειο Πάγο, το Εφετικό Δικαστήριο και τον εισαγγελέα. Ο Καζαντζάκης απαντά ατάραχος στην ανώτατη ιεραρχία. «Με καταραστήκατε, Αγιοι Πατέρες... Εγώ σας δίνω την ευχή μου. Ελπίζω η συνείδησή σας να είναι καθαρή σαν τη δική μου και να είσαστε ηθικοί και θρησκευτικοί όπως εγώ». Τελικά η αλήθεια έλαμψε με το επίσημο έγγραφο του Φαναρίου. Εν ολίγοις, ο Καζαντζάκης επίσημα δεν αφορίστηκε ποτέ. Και αυτό γιατί το τυπικό της διαδικασίας του αφορισμού απαιτούσε μετά τη λήψη της απόφασης από την Ιερά Σύνοδο να υπάρξει και υπογραφή του Οικουμενικού Πατριάρχη. Και ο Αθηναγόρας σαν είδε το αίτημα οργίστηκε. Το καταχώνιασε στο συρτάρι του και δεν το υπέγραψε ποτέ. Βασιλης Παλαμηδας, ΒόλοςLet's block ads! (Why?)