Το 2007 η ΕΕΤΤ είχε αναλάβει την πρωτοβουλία εκπόνησης μελέτης για την κατασκευή ενός «εθνικού δικτύου FTTH» με οπτική ίνα μέχρι το σπίτι, ως κοινή πλατφόρμα, ανοικτή σε όλους τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, που θα ικανοποιούσε για πολλές δεκαετίες τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για ευρυζωνικές συνδέσεις ταχυτήτων άνω των 100 Μbps. Α​​κριβώς δέκα χρόνια πριν, η Ελλάς έχασε τη μεγάλη ευκαιρία για την κατασκευή ενός σύγχρονου εθνικού ενσύρματου δικτύου «οπτικής ίνας μέχρι το σπίτι» –το δίκτυο FTTH (Fiber to the Home)– το οποίο θα παρείχε σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής επικράτειας ευρυζωνικές συνδέσεις ταχύτητας άνω των 100 Μbps. Αντ’ αυτού, ο καθένας από τους τρεις τηλεπικοινωνιακούς παρόχους (ΟΤΕ, Vodafone, Wind) προσπαθεί τώρα να αναπτύξει ιδιόκτητο υποδίκτυο πρόσβασης NGA (Next Generation Access Network), σε περιοχές της χώρας διαφορετικές από τους άλλους δύο, υιοθετώντας αρχικά τεχνολογίες VDSL μικρότερης ταχύτητας, για να προχωρήσουν μελλοντικά στη γρήγορη τεχνολογία του FTTH. Αυτή η πολυδικτύωση δυσκολεύει τη ρύθμισή τους από το κράτος, επιβραδύνει την ευρυζωνική κάλυψη με ταχύτητες άνω των 100 Mbps, καθυστερεί ακόμα περισσότερο την ανάπτυξη της χώρας και στερεί από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις τα αντίστοιχα οφέλη και πλεονεκτήματα. Το λάθος της πολυδικτύωσης και της βραδείας ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών δεν πρέπει να επαναληφθεί και στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 5G. Το 2007 είχαμε αναλάβει στην ΕΕΤΤ την πρωτοβουλία εκπόνησης μελέτης για την κατασκευή ενός «εθνικού δικτύου FTTH» με οπτική ίνα μέχρι το σπίτι, ως κοινή πλατφόρμα, ανοικτή σε όλους τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, που θα ικανοποιούσε για πολλές δεκαετίες τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για ευρυζωνικές συνδέσεις ταχυτήτων άνω των 100 Μbps. Τη μελέτη αυτή την ασπάστηκε πλήρως η τότε κυβέρνηση. Ο τότε υπουργός Μεταφορών Κ. Χατζηδάκης την υιοθέτησε ένθερμα, το φθινόπωρο του 2008, και μαζί με τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Αλογοσκούφη έκανε γνωστή την υλοποίηση του έργου και τελικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής ανακοίνωσε τον Μάιο 2009 την κατασκευή του. Συναινούσε δε τότε και η αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ υπέρ του νέου εθνικού δικτύου FTTH. Το κυβερνητικό σχέδιο προέβλεπε τη σύνδεση, σε πρώτη φάση, δύο εκατομμυρίων νοικοκυριών της χώρας, με προϋπολογισμό 2,1 δισ. ευρώ, με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ (ως έργο ΣΔΙΤ - Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) και με τη δημόσια συμμετοχή να ανέρχεται στα 700 εκατ. ευρώ. Η κατασκευή του θα άρχιζε το 2010 και η πρώτη του φάση θα ολοκληρωνόταν έως το 2017. Το γεγονός όμως ότι η λύση αυτή ερχόταν σε μετωπική σύγκρουση με τα συμφέροντα και τα σχέδια του ΟΤΕ και της Deutsche Telecom - DT (που πάσχιζαν να κρατήσουν το μονοπώλιο στο χάλκινο δίκτυο πρόσβασης του ΟΤΕ, το οποίο σκόπευαν να επεκτείνουν με τη χαμηλότερης απόδοσης τεχνολογία του VDSL, παρεμποδίζοντας έτσι την κατασκευή άλλου ανταγωνιστικού δικτύου), καθώς οι καθυστερήσεις και οι λανθασμένοι χειρισμοί των δύο υπουργών που ανέλαβαν στις αρχές του 2009 τα αντίστοιχα υπουργεία (οι οποίοι, σύμφωνα με τον Τύπο, δέχονταν έντονες πιέσεις από τον ΟΤΕ και την DT να μην προχωρήσει το έργο) οδήγησαν τελικά στην πλήρη ματαίωσή του. Ακόμα και η αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ είχε παρέμβει τον Ιούλιο 2009 με ερώτηση 22 βουλευτών της (!) προς τους δύο υπουργούς, γιατί το έργο είχε καθυστερήσει τουλάχιστον 12 μήνες και θα καθυστερούσε ακόμη περισσότερο. Δυστυχώς η κατάσταση δεν άλλαξε μετά τις εκλογές του φθινοπώρου του 2009, καθώς –όπως έγραφε ο Τύπος– συνεχίζονταν οι πιέσεις των Γερμανών στη νέα κυβέρνηση Παπανδρέου να μην προχωρήσει σε κίνηση ανατροπής της συμφωνίας ΟΤΕ - DT. Eτσι, μια ιστορία ανάλογη αυτής του ISDN –μιας παλαιωμένης τεχνολογίας χαλκού που υπερασπιζόταν ο ΟΤΕ με πάθος, καθυστερώντας επί μακρόν την έλευση του ταχύτερου ADSL– επαναλαμβάνεται τώρα με το VDSL, που καθυστερεί το FTTH. Η Ελλάς δεν θα έχει για αρκετό διάστημα πανελλαδικό δίκτυο FTTH ταχυτήτων άνω των 100 Mbps. Μια μεγάλη ευκαιρία για τα σταθερά δίκτυα είχε χαθεί. Oσον αφορά στα ενσύρματα «σταθερά δίκτυα», μόλις το 2017 ξεκίνησε η διαδικασία εισαγωγής δικτύων πρόσβασης NGA στην ελληνική αγορά από τους τρεις τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, αρχίζοντας με την τεχνολογία VDSL vectoring, μια τεχνολογία λιγότερο φιλόδοξη, χαμηλότερης ταχύτητας και μη επεκτάσιμη (non-scalable) σε σχέση με αυτήν του FTTH. Μετά τις πρόσφατες σχετικές αποφάσεις της ΕΕΤΤ για την πρώτη ανάθεση διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών στους τρεις παρόχους, ο καθένας τους αναλαμβάνει πλέον να αναπτύξει δικό του υποδίκτυο πρόσβασης NGA του οποίου η υλοποίηση θα προχωρήσει σταδιακά, από το αργό VDSL Vectoring στο FTTC/FTTB (Fiber to the Cabinet/ Building), για να καταλήξουν στη συνέχεια στο FTTH σε κάποιες περιοχές. Οφείλει δε ο καθένας τους να έχει, κατά τη χρονική στιγμή διάθεσης των λιανικών του προϊόντων, κατάλληλο εικονικό χονδρικό προϊόν (ώστε και οι υπόλοιποι πάροχοι να είναι σε θέση να προσφέρουν αντίστοιχες με αυτόν λιανικές υπηρεσίες) και να τους παρέχει την κατάλληλη υποστήριξη χονδρικής (έγκαιρη σχετική ενημέρωση, τα σχετικά υποστηρικτικά συστήματα πληροφορικής κ.ά.). Οπως αντιλαμβάνεστε, μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία θα είναι δύσκολο να εποπτευθεί αποτελεσματικά. Οσον αφορά τα «κινητά δίκτυα» (ασύρματα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας), ο καθένας από τους τρεις παρόχους διαθέτει το δικό του ιδιόκτητο πανελλαδικό δίκτυο 3G/4G. Ο ρυθμός όμως κατασκευής νέων δικτύων 5G προβλέπεται αργός, γιατί οι πάροχοι –εκτός από τις σημαντικές επενδύσεις που μόλις πρόσφατα έκαναν για την ανάπτυξη δικτύων 4G– επενδύουν τώρα νέα κεφάλαια στα σταθερά δίκτυα NGA και σε εξοπλισμό συνεγκατάστασης, των οποίων η απόσβεση θα καθυστερήσει αρκετά. Συνεπώς, πιθανόν να δικαιολογούνται να βλέπουν σήμερα το 5G με επιφύλαξη, ως πρόωρη και πολυέξοδη νέα υποδομή και όχι ως δελεαστική πρόταση που να δικαιολογεί τις επιπρόσθετες επενδύσεις. Ο σύγχρονος κόσμος «τρέχει» πλέον ασύρματα, και όποιος ελέγξει το κινητό 5G (υπερταχυτήτων επιπέδου Gbps) θα ελέγχει το μέλλον. Η κατασκευή κινητών ευρυζωνικών δικτύων 5G: (α) θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις και θα διευκολύνει την ανάπτυξη, (β) θα αποτελέσει «κλειδί» για τη ευφυή διασύνδεση και τον έλεγχο κάθε είδους συσκευής που σήμερα βρίσκεται εκτός δικτύου, όπως π.χ. το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things), συνδεδεμένες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας (connected enterprises), συνδεδεμένα ηλεκτροκινούμενα οχήματα (connected cars), ευφυή δίκτυα μεταφοράς ενέργειας κ.λπ., και (γ) θα επιταχύνει την εμφάνιση νέων ρηξικέλευθων εφαρμογών, όπως π.χ. videos υπερ-υψηλής ευκρίνειας, virtual and augmented reality, έξυπνες οικίες, υπηρεσίες έξυπνης πόλης, ευφυής γεωργία/αγροτοτεχνολογία, ευφυής τηλεϊατρική (όπως εγχειρήσεις μέσω 5G), «δεδομενοποίηση» (datafication) κ.λπ. Ενας από τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πρόγραμμά της «Ψηφιακή Ατζέντα» είναι ότι μέχρι το 2020 κάθε χώρα-μέλος της Ε.Ε. θα πρέπει να έχει εγκαταστήσει ένα δίκτυο 5G σε τουλάχιστον μία μεγάλη της πόλη. Πιστεύει κανείς ότι η Ελλάδα θα τα καταφέρει όταν, σύμφωνα με την Επιτροπή, κατατάσσεται στην 29η θέση από 34 χώρες της Ευρώπης ως προς την ετοιμότητα υιοθέτησης της τεχνολογίας 5G και τελευταία στο θέμα της σχετικής νομοθεσίας και ρύθμισης; Μέχρι στιγμής προβλέπεται να τρέξουν στη χώρα μόνο 3 πειραματικές δοκιμές για δίκτυα 5G, τη στιγμή που η Ισπανία έρχεται πρώτη με 21 δοκιμές και η Τουρκία συγκαταλέγεται στις 7 πρώτες χώρες ως προς την ετοιμότητα υιοθέτησης της 5G τεχνολογίας. Η μελέτη προβλέπει επίσης ότι η υιοθέτηση της 5G θα συντελεστεί ταχύτερα απ’ ό,τι με τις προηγούμενες τεχνολογίες. Σήμερα παρουσιάζεται μια νέα ευκαιρία στην πολιτεία να κάνει ένα τεχνολογικά μεγάλο βήμα εμπρός («το πήδημα του βατράχου» - leap frogging) με την υλοποίηση ενός μεγάλου έργου 5G που θα καλύψει πλήρως όλες τις μελλοντικές ανάγκες της χώρας στην πρόσβαση, χρήση, αξιοποίηση και εκμετάλλευση του κινητού Διαδικτύου (mobile Internet). Επειδή οι τρεις πάροχοι είναι σήμερα περισσότερο εστιασμένοι στην κατασκευή σταθερών δικτύων NGA και την απόσβεση των 4G, δεν προβλέπω να σπεύδουν σύντομα να επενδύουν τα μεγάλα κεφάλαια που απαιτούνται για νέες υποδομές πρόσβασης δικτύων 5G (μην ξεχνάμε και το μακροχρόνιο πρόβλημα αδειοδότησης των κεραιών τους, των οποίων ο αριθμός θα εκτοξευθεί με το 5G). Θα πρέπει το κράτος να αποφασίσει άμεσα την κατασκευή ενός εθνικού κινητού δικτύου 5G πανελλαδικής εμβέλειας, ανοικτού για κοινή χρήση σε όλους, ως μια νέα πλατφόρμα πάνω στην οποία οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι (και όχι μόνο αυτοί) θα μπορούν να αναπτύξουν τις δικές τους κινητές υπηρεσίες (mobile services) και να παρέχουν νέα προϊόντα και καινοτόμες εφαρμογές στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Προτείνεται η κατασκευή του δικτύου να γίνει με διαδικασίες ΣΔΙΤ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, το δε το κράτος να προχωρήσει τάχιστα στις απαραίτητες νομοθετικές και ρυθμιστικές ενέργειες που θα καταστήσουν την κατασκευή του ελκυστική. * Ο κ. Νικήτας Αλεξανδρίδης είναι καθηγητής, πρώην πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).Let's block ads! (Why?)