Αν δεν έχετε προσωπική εμπειρία, σας βεβαιώνουμε ότι τα όρια ταχύτητας στην Αυστραλία τηρούνται με εξαιρετική αυστηρότητα από την εκεί Τροχαία. Δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους οι Αυστραλοί και επιβάλλουν αμείλικτα τις νόμιμες κυρώσεις, με το επιχείρημα ότι έτσι προάγεται η οδική ασφάλεια. Έχουν όμως δίκιο; Ίσως και όχι, λέει πρόσφατη Έρευνα του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας. Τα ευρήματα της οποίας σχετικά με την τήρηση των ορίων και το πως αυτή αλληλεπιδρά με την οδική ασφάλεια, μάλλον ανατρέπουν την άποψη των οργάνων. Τι λένε τα ευρήματα; Ότι η άτεγκτη αστυνόμευση και τιμωρία των παραβάσεων ταχύτητας μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην οδική ασφάλεια. Διότι οι αναβάτες/οδηγοί αφιερώνουν ένα δυσανάλογα μεγάλο μέρος της προσοχής τους στην παρακολούθηση της ταχύτητας του οχήματός τους –πράγμα που μειώνει την ικανότητά τους να εντοπίσουν εμπόδια ή άλλους παράγοντες κινδύνου. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν έναν προσομοιωτή οδήγησης, προκειμένου να διαπιστώσουν αν η χαλαρότερη επιτήρηση της ταχύτητας έχει επιπτώσεις στις νοητικές και οπτικές ικανότητες του οδηγού. Στην έρευνα συμμετείχαν 84 εθελοντές στους οποίους εξηγήθηκε ότι το όριο ταχύτητας κατά τη διάρκεια του «πειράματος» ήταν 50χαω. Χωρισμένοι σε τρεις ομάδες, οδήγησαν όλοι στην ίδια διαδρομή με την εξής διαφορά: οι της πρώτης ομάδας μπορούσαν να παραβιάσουν το όριο κατά μόλις +1χαω, αλλιώς θα χρεώνονταν με κλήση. Οι της δεύτερης ομάδας είχαν ένα μεγαλύτερο περιθώριο (+6χαω) πριν «τιμωρηθούν», ενώ οι της τρίτης ομάδας δεν κινδύνευαν από κλήση αν δεν ξεπερνούσαν τα +11χαω. Στη συνέχεια οι επιστήμονες κατέγραψαν τις αντιδράσεις τους προβάλλοντας μια σειρά ερυθρών κουκκίδων στα όρια της περιφερειακής τους όρασης. Αναλύοντας τα ευρήματα, η επικεφαλής ερευνήτρια δρ. Βανέσα Μπόουντεν ανέφερε πως όσοι οδηγούσαν υπό το άγχος της αυστηρής τήρησης του ορίου, αποδείχτηκαν λιγότερο ικανοί να διακρίνουν τις ερυθρές κουκκίδες που εμφανίζονταν έξω από το άμεσο οπτικό πεδίο τους. «Καταλήξαμε πως το νοητικό και οπτικό δυναμικό των οδηγών απασχολείτο (αναλισκόταν δηλαδή) στη διαρκή προσπάθεια ελέγχου της ταχύτητας-εις βάρος της δυνατότητας αντίληψης άλλων οπτικών ερεθισμάτων». Μετά το τέλος της οδήγησης, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με το πόσο δύσκολη και απαιτητική έκριναν την οδήγηση υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες. Κανείς δεν παραξενεύτηκε βέβαια, όταν όσοι οδήγησαν αντιμέτωποι με την αμείλικτη τήρηση του ορίου έκριναν την εμπειρία τους ως πολύ απαιτητική. Η Δρ. Μπόουντεν επισήμανε πως οι υπηρεσίες τροχαίας ασφάλειας πρέπει να δώσουν βάση στα ευρήματα της Έρευνας. «Συχνά επικρατεί η άποψη πως αυστηροπoιώντας την επιτήρηση και αναγκάζοντας τον κόσμο να οδηγεί πιο αργά, αποκομίζουμε μόνον οφέλη για την ασφάλεια. Όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο πως πιέζοντας τους οδηγούς να τηρούν απαρέγκλιτα τα όρια ταχύτητας δεν τούς αποσπάς την προσοχή από άλλους κρίσιμους παράγοντες ασφαλείας». Οι ερευνητές θέλουν τώρα να εξετάσουν το αν και κατά πόσον επηρεάζει η αυστηρή τήρηση του ορίου ταχύτητας τις αντιδράσεις των οδηγών σε άλλους οδικούς κινδύνους.