© UNHCR/T.AlexellisΜια οικογένεια από τη Συρία μεταφέρεται από το υπερπλήρες κέντρο υποδοχής της Μόριας σε δωμάτιο ξενοδοχείου στη Λέσβο στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης της Υ.Α.ΛΕΣΒΟΣ, Ελλάδα – Η Sibel*, πρόσφυγας από τη Συρία, μαζί με τα τρία της παιδιά και τον έφηβο ανιψιό της, πέρασε τρεις μήνες σε μια μικρή υγρή σκηνή, εκτεθειμένη στο δυνατό χειμωνιάτικο αέρα και τη βροχή στους λόφους της Λέσβου, περιμένοντας να προχωρήσουν οι διαδικασίες ασύλου. Η μικρότερη κόρη της, η εφτάχρονη Ran, υποφέρει από μια εντερική πάθηση και προσπαθεί να αναρρώσει από εγχείρηση κολοστομίας. Αλλά στις ανθυγιεινές συνθήκες του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) της Μόριας, με ελάχιστη πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό, είναι δύσκολο να λάβει την απαραίτητη φροντίδα. Μέχρι που χτες, μαζί με άλλες έντεκα οικογένειες, συνολικά 59 άνθρωποι, μεταφέρθηκαν με τη βοήθεια της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) από τις βρεγμένες τους σκηνές σε δωμάτια ξενοδοχείων που νοικιάζονται για τους πιο ευάλωτους που διαμένουν στο νησί της Λέσβου. «Τώρα θα μπορέσω να την κάνω μπάνιο σε ζεστό νερό», είπε η Sibel στο προσωπικό της Υ.Α. που ήταν παρόν κατά την επιβίβασή της σε ειδικά ναυλωμένο λεωφορείο που θα την μετέφερε από τη Μόρια. Η Υ.Α. παραμένει ιδιαίτερα ανήσυχη για την κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών στα ελληνικά νησιά, κυρίως στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο. Στο πλαίσιο αυτό, η Υ.Α. καλωσορίζει τις σημαντικές προσπάθειες των τελευταίων εβδομάδων για την επιτάχυνση των μεταφορών προς την ενδοχώρα. Από τα μέσα Οκτωβρίου, η ελληνική κυβέρνηση, με τη στήριξη της Υ.Α., έχει απομακρύνει περίπου 6.000 αιτούντες άσυλο από τα νησιά, στο πλαίσιο των προσπαθειών για μείωση του υπερσυνωστισμού στα κέντρα υποδοχής και για τη μεταφορά των πιο ευάλωτων ατόμων σε ασφαλείς συνθήκες καθώς μπαίνει για τα καλά ο χειμώνας. Ωστόσο, περίπου 10.000 αιτούντες άσυλο εξακολουθούν να συνωστίζονται στις δομές που διαχειρίζεται η κυβέρνηση στα νησιά, που ξεπερνούν κατά το διπλάσιο την αρχική τους χωρητικότητα. Κατά τη διάρκεια της Eνημέρωσης προς τον Tύπο στη Γενεύη στις 22 Δεκεμβρίου, η εκπρόσωπος της Υ.Α. Cécile Pouilly δήλωσε ότι η κατάσταση συνεχίζει να είναι δραματική στα κέντρα υποδοχής στη Μόρια στη Λέσβο και στο Βαθύ στη Σάμο. «Ο χρόνος είναι κρίσιμης σημασίας, γι’ αυτό και θα πρέπει να διατηρηθεί ο επιταχυμένος ρυθμός αναχωρήσεων των αιτούντων άσυλο που επιτρέπεται να μετακινηθούν», ανέφερε στους δημοσιογράφους. «Η Υ.Α. καλεί την κυβέρνηση να συνεχίσει να μειώνει την πίεση που δέχονται η Λέσβος, η Χίος και η Σάμος, συντομεύοντας περαιτέρω τις διαδικασίες για όσους πληρούν τις προϋποθέσεις για να μετακινηθούν και βελτιώνοντας άμεσα τις συνθήκες για όσους παραμένουν». Τα κέντρα υποδοχής είναι γεμάτα από σκουπίδια και διάσπαρτα αυτοσχέδια καταλύματα που προσφέρουν ελάχιστη ασφάλεια απέναντι στον χειμωνιάτικο καιρό με τις βροχές και τις χαμηλές θερμοκρασίες. Η κα Pouilly πρόσθεσε ότι χρειάζεται να αναθεωρηθούν οι υφιστάμενοι περιορισμοί που κρατούν τους ανθρώπους στα νησιά, ώστε να μπορούν να απομακρύνονται γρήγορα από τα κέντρα υποδοχής οι ευάλωτοι αιτούντες άσυλο και όσοι θα μπορούσαν να συνεχίσουν τη διαδικασία ασύλου στην ενδοχώρα. Οι εντάσεις στα ΚΥΤ και τα νησιά αυξάνονται προοδευτικά από το καλοκαίρι, όταν άρχισε να αυξάνεται και ο αριθμός των αφίξεων. Το γεγονός αυτό συνέπεσε με την ανάληψη από την κυβέρνηση της ευθύνης για τις δομές και την παροχή υπηρεσιών στα ΚΥΤ, με προβλήματα που εξακολουθούν να χρήζουν αντιμετώπισης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τοπικές αρχές εναντιώθηκαν σε προσπάθειες να γίνουν βελτιώσεις μέσα στα ΚΥΤ. Σε κάποια νησιά, η απροθυμία σε τοπικό επίπεδο παρεμπόδισε επίσης τις προσπάθειες να εξασφαλιστεί ένας μικρός αριθμός θέσεων προσωρινής και έκτακτης στέγασης σε διαμερίσματα και ξενοδοχεία για τους πιο ευάλωτους. «Ελπίζουμε ότι τα προβλήματα αυτά μπορούν να επιλυθούν γρήγορα και οι άνθρωποι που μένουν στα ΚΥΤ να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πιο ζεστές και ασφαλείς συνθήκες με επαρκή στέγαση, ηλεκτρικό ρεύμα και λειτουργικές υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης», ανέφερε η κα Pouilly. Δεδομένης της δύσκολης κατάστασης που επικρατεί σε αρκετά νησιά, η Υ.Α. έχει παραδώσει από τον Οκτώβριο περίπου 240.000 βασικά είδη πρώτης ανάγκης στις αρχές για να βελτιώσουν τις συνθήκες στα κέντρα υποδοχής, μεταξύ αυτών χειμωνιάτικα είδη, κουβέρτες και υπνόσακους. Επίσης, εγκαταστήσαμε πρόσφατα 18 οικίσκους στον χώρο φιλοξενίας του Καρά Τεπέ, που διαχειρίζεται ο Δήμος Λέσβου, οι οποίοι προστέθηκαν στους 242 οικίσκους που είχαμε ήδη εγκαταστήσει νωρίτερα φέτος. Περισσότερα από 1.700 άτομα έχουν φθάσει στα ελληνικά νησιά μέχρι στιγμής από τις αρχές Δεκεμβρίου, γεγονός που δείχνει ότι η τάση των πιο αυξημένων αφίξεων συνεχίζεται, με 19.800 άτομα να έχουν φθάσει από τον φετινό Ιούλιο. Στα άτομα αυτά περιλαμβάνονται πάρα πολλές οικογένειες και πολλοί άνθρωποι που χρειάζονται ειδική στήριξη. Πάνω από το 70% των αφίξεων φέτος είναι Σύροι, Ιρακινοί ή Αφγανοί, ενώ 4 στους 10 είναι παιδιά. Στο μεταξύ, οι δήμαρχοι πόλεων και κωμοπόλεων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα στέγασης της Υ.Α. στην ενδοχώρα επιβεβαίωσαν τη σταθερή τους στήριξη για τη συνέχιση του προγράμματος και μετά το 2018 σε ημερίδα-ορόσημο που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 11 Δεκεμβρίου. Η Υ.Α. θα φτάσει τον στόχο των 22.000 θέσεων στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης στον αστικό ιστό μέχρι το τέλος του έτους.   *Το όνομα έχει αλλάξει για λόγους προστασίας.« Επιστροφή