Ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός στο 6ο Συνέδριο Ασθενών 2017

21 Νοεμβρίου 2017 Είμαστε για μια ακόμα φορά μπροστά σε μια κρίσιμη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της 3ης αξιολόγησης , και  όλα δείχνουν ότι υπάρχουν οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για την ολοκλήρωση της χωρίς προβλήματα και νέες απαιτήσεις από την πλευρά των δανειστών . Η κοινωνία έχει ανάγκη τη γρήγορη διευθέτηση των εκκρεμοτήτων  και την εδραίωση    κλίματος κανονικότητας και  ασφάλειας στην οικονομία και στη χώρα , το οποίο   θα  δώσει ώθηση στην τελική προσπάθεια για βιώσιμη   έξοδο από το μνημονιακό πρόγραμμα και τη δημοσιονομική επιτροπεία.Στο Σύστημα Υγείας , παρά τα συσσωρευμένα προβλήματα και τις διαχρονικές ελλείψεις , όλοι πλέον αναγνωρίζουν ότι είμαστε σε περίοδο «επούλωσης πληγών» και ότι  γίνονται αισθητά βήματα βελτίωσης της λειτουργίας των νοσοκομείων και των υπόλοιπων δημόσιων δομών.  Εξακολουθούμε πάντως να έχουμε μπροστά μας  μια δύσκολη εξίσωση : τήρηση των δημοσιονομικών περιορισμών και των μέτρων λιτότητας  +  μέτρα καθολικής και ισότιμης κάλυψης των υγειονομικών αναγκών με προστασία  των πιο αδύναμων + στήριξη του ΕΣΥ και  ανάπτυξη της ΠΦΥ +  διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις για τη συνολική ανασυγκρότηση του Συστήματος Υγείας  . Και είναι αλήθεια ότι , παρά τις τεράστιες προσπάθειες ενεργοποίησης όλων των διαθέσιμων πόρων και της  έντιμης και ορθολογικής διαχείρισης τους , το σημερινό επίπεδο δημόσιων δαπανών υγείας ( 5,1% του ΑΕΠ) είναι πολύ περιοριστικό για να ανταποκριθεί το Σύστημα Υγείας με επάρκεια στις σύγχρονες απαιτήσεις πρόληψης , διάγνωσης , φαρμακευτικής αγωγής,  εξειδικευμένης θεραπείας  ,  αποκατάστασης και ψυχοκοινωνικής φροντίδας των πολιτών. Καθολική κάλυψη και ισότητα στην φροντίδα Υγείας : το κοινωνικό-πολιτικό πρόταγμα της εποχής. Οφείλουμε να υπενθυμίζουμε διαρκώς ότι το βασικό και θεμελιώδες δικαίωμα των πολιτών είναι η εγγυημένη και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην  ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και φροντίδα υγείας. Και ότι αυτό το δικαίωμα, μετά το ν.4368/2016 , έχει διασφαλιστεί στην Ελλάδα της κρίσης .  Αυτή ήταν η μεγάλη τομή που προωθήσαμε στην πολιτική υγείας : η αντιμετώπιση της «υγειονομικής φτώχειας» και η καθολική  πρόσβαση  των ανασφάλιστων πολιτών στο Σύστημα Υγείας .  Η στρατηγική απάντηση στην κρίση του ΕΣΥ  και στην ασυμμετρία αναγκών και πόρων είναι η προτεραιότητα στη δημόσια περίθαλψη, η στροφή στην ΠΦΥ και  στην πρόληψη ,  η έμφαση στις πολιτικές  Δημόσιας Υγείας και στην ισόρροπη ανάπτυξη των υπηρεσιών υγείας .    Κεντρικός  στόχος είναι η εξάλειψη των ανισοτήτων στην Υγεία και στο προσδόκιμο ζωής  που οφείλονται σε  οικονομικές  , κοινωνικές ή περιφερειακές  ανισότητες.  Γιατί η Υγεία είναι κρίσιμος δείκτης δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης , κοινωνικής συνοχής και ευημερίας  . Αυτό όμως προϋποθέτει υποχώρηση  της λιτότητας στην Υγεία , περισσότερο «δημοσιονομικό χώρο»  για αναβαθμισμένη δημόσια περίθαλψη και Κοινωνικό Κράτος.  Στο επίκεντρο ο ασθενής και οι επιστημονικά τεκμηριωμένες ανάγκες του.   Έμφαση στην ασφάλεια του ασθενή, στα δικαιώματα του , στην ενημέρωση και στη συναίνεση του στις θεραπευτικές παρεμβάσεις . Ολοκληρώνεται η διαδικασία στελέχωσης των Γραφείων προστασίας των δικαιωμάτων των ασθενών στα νοσοκομεία , έτσι ώστε να ενδυναμωθεί η αξιοπρεπής και αξιόπιστη φροντίδα των ασθενών χωρίς την ανάγκη «διαμεσολαβήσεων» και οικονομικής «συναλλαγής» .  Ήδη εχουν στελεχωθεί με 340 υπαλλήλους των  νοσοκομείων και έχει προγραμματιστεί η εκπαίδευση τους από το ΕΚΔΔΑ / ΙΝΕΠ με συμμετοχή του ΥΥ , του Συνήγορου του Πολίτη , της Επιτροπής Βιοηθικής και της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.   Συγκροτήθηκε στο Υπουργείο Υγείας η Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ληπτών Υπηρεσιών Υγείας στην οποία Πρόεδρος είναι  εκπρόσωπος συλλόγου ασθενών . Αξιολογείται η εφαρμογή της «λίστας χειρουργείου» και προετοιμάζεται στο ΥΥ μηχανισμός συστηματικής παρακολούθησης  και παρέμβασης για την ενιαία και αποτελεσματική υλοποίηση ενός μέτρου διαφάνειας και δίκαιης μεταχείρισης των πολιτών.  Αναπτύσσονται  «εργαλεία» λειτουργικής αναβάθμισης του ΕΣΥ, όπως Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελλος Υγείας του Ασθενή(ΑΗΦΥ)  στην ΠΦΥ , κατευθυντήριες οδηγίες τεκμηριωμένης  ιατρικής πρακτικής  , μετρήσιμοι δείκτες κλινικής αποτελεσματικότητας, σταδιακή ανάπτυξη ενός λειτουργικού συστήματος DRG’S για την  παρακολούθηση  του κόστους νοσηλείας και την αντικατάσταση των αναχρονιστικών ΚΕΝ, πρότυπα ασφάλειας και ποιότητας , αξιολόγηση υπηρεσιών και δομών, πιστοποίηση κέντρων εμπειρογνωμοσύνης για τα σπάνια νοσήματα .  Ο περιορισμός της προκλητής ζήτησης και των μη αναγκαίων ιατρικών παρεμβάσεων, η συστηματική καταγραφή και πρόληψη  συμβαμάτων που έχουν σχέση με την ασφάλεια των ασθενών (« ιατρικό λάθος»)   , δεν διασφαλίζει μόνο την αξιοπιστία και την οικονομική βιωσιμότητα του Συστήματος Υγείας αλλά και την αποτροπή ιατρογενών συμβαμάτων ή φαρμακευτικών παρενεργειών και τελικά  την υγεία  των πολιτών.  Η μεταρρύθμιση στην ΠΦΥ είναι κρίσιμο βήμα ολιστικής , αξιόπιστης  και συνεχούς φροντίδας με επίκεντρο τον ασθενή και τις ανάγκες του . Με την ανάπτυξη των νέων αποκεντρωμένων μονάδων ( ΤΟΜΥ) διευκολύνουμε την πρόσβαση σε οικογενειακούς  γιατρούς και ομάδα υγείας που μπορούν να εγγυηθούν τη συνεχή και ποιοτική φροντίδα , την παρέμβαση στην κοινότητα και την έμφαση στην πρόληψη και αγωγή υγείας. Οι χρόνιοι ασθενείς που έχουν ανάγκη ειδικής παρακολούθησης θα εξακολουθήσουν να απευθύνονται στους  εξειδικευμένους γιατρούς των ΚΥ και των νοσοκομείων ή στους συμβεβλημμένους με τον ΕΟΠΥΥ γιατρούς , μέσα από ένα ευέλικτο και φιλικό προς τον ασθενή σύστημα παραπομπών και δικτύωσης των δομών του ΕΣΥ. Τελικός στόχος η  έγκαιρη και αποτελεσματική  περίθαλψη  ,  η ασφάλεια των ασθενών  και η εμπιστοσύνη των πολιτών  στο δημόσιο σύστημα υγείας .Συμμετοχή των ασθενών στο σχεδιασμό της πολιτικής υγείας και στη Διοίκηση του Συστήματος Υγείας. Είναι διεθνώς παραδεκτό ότι η εκπροσώπηση των συλλόγων των ασθενών στη λήψη αποφάσεων που αφορούν την πολιτική υγείας είναι επιβεβλημένη και καθοριστική για την ανθρωποκεντρική προσέγγιση των πολιτικών επιλογών και τη διαφανή διακυβέρνηση του Συστήματος Υγείας . Το επόμενο βήμα είναι η αναδιοργάνωση των ΔΣ των Νοσοκομείων με πρόβλεψη συμμετοχής εκπροσώπων των ασθενών , καθώς και η δημιουργία Περιφερειακών Συμβουλίων Υγείας σε κάθε ΥΠΕ ως οργάνων δημοκρατικού προγραμματισμού ,  στρατηγικού σχεδιασμού σε περιφερειακό επίπεδο και κοινωνικού ελέγχου , στα οποία επίσης θα εκπροσωπούνται οι ασθενείς . Τέλος, προετοιμάζεται η θεσμική αναδιοργάνωση του ΚΕΣΥ με εκπροσώπηση των ληπτών υπηρεσιών υγείας στην Ολομέλεια του .         Η πρόκληση της πρόσβασης όλων των ασθενών στη φαρμακευτική καινοτομία . Το αδιέξοδο στη μνημονιακή φαρμακευτική πολιτική  είναι αδιαμφισβήτητο και είναι κοινή εκτίμηση ότι απαιτείται «αλλαγή μίγματος» πολιτικής έτσι ώστε  να διασφαλιστεί  η εγγυημένη  πρόσβαση των ασθενών τόσο σε φθηνά και αξιόπιστα φάρμακα όσο και στη φαρμακευτική καινοτομία που τεκμηριωμένα έχει θεραπευτική προστιθέμενη αξία.  Αυτή την περίοδο προωθούμε μια συνολική δέσμη διαρθρωτικών αλλαγών και όχι οριζόντιων μέτρων  με βασικούς  άξονες :Αξιολόγηση φαρμακευτικής καινοτομίας( ΗΤΑ)  , δηλαδή εισαγωγή επιστημονικών και όχι δημοσιονομικών  κριτηρίων  επιλογής των φαρμάκων που πρέπει να αποζημιωθούν (το 1ο βήμα για τη θεσμοθέτηση της Επιτροπής HTA που θα αντικαταστήσει την Επιτροπή Θετικής Λίστας είναι ήδη έτοιμο και το σχετικό σχέδιο νόμου θα βγεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση   ). Ήδη , παρά τις «Κασσάνδρες» περί Grexit στα νέα φάρμακα και παρά τον ανεπιτυχή εκβιασμό που επιχειρήθηκε από συγκεκριμένη εταιρεία , στη χώρα μας έχει κατοχυρωθεί η έγκαιρη και ευχερής πρόσβαση σε νέες θεραπείες , ο ΕΟΦ εκδίδει Δελτία Τιμών νέων Φαρμάκων κάθε 3 μήνες και κάθε χρόνο  εντάσσονται  στη Θετική Λίστα δεκάδες   νέα on patend φάρμακα. Έχει  προβλεφθεί επίσης με εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας  η , κατά παρέκκλιση , έγκριση αποζημίωσης σε εξαιρετικές περιπτώσεις και πάντα με ειδική ιατρική τεκμηρίωση , φαρμάκων που δεν πληρούν τα κριτήρια του νόμου αλλά κρίνονται απαραίτητα για τη θεραπεία ενός ασθενή.   Διεύρυνση και αναβάθμιση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης – επέκταση του στα νοσοκομεία και για τους νοσηλευομένους  ασθενείς.Αναδιοργάνωση  της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης Φαρμάκων , έτσι ώστε να υπάρχει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός διασφάλισης προσιτών τιμών αποζημίωσης για τα νέα φάρμακα ( ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία ) – διακρατικές συνεργασίες για κοινές διαπραγματεύσεις με τη φαρμακοβιομηχανία (έχουν γίνει  τα πρώτα βήματα προετοιμασίας  μετά τη «Διακήρυξη της Μάλτας» ). Αλλαγή στην τιμολογιακή-αποζημιωτική πολιτική , έτσι ώστε να διαμορφωθεί ένα νέο σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον τιμολόγησης που θα υπερβεί τις σημερινές στρεβλώσεις και θα ενισχύσει την εύρυθμη λειτουργία της φαρμακευτικής αγοράς .  Ταυτόχρονα είναι πολύ κρίσιμο να μειωθεί η οικονομική  επιβάρυνση των ασθενών για τη συμμετοχή στο κόστος των φαρμάκων , συνδυαζόμενη με κίνητρα αυξημένης  διείσδυσης γενοσήμων στην ελληνική αγορά. επιστροφή